22 رمان خارجی از ادبیات کلاسیک و مدرن دنیا

 ۱

سپید دندان/ جک لندن/ قدیانی

 

نویسنده سوسیالیست آمریکایی، در رمان سپید دندان، زندگی سگی را که سه چهارم او گرگ است، دنبال می‌کند. باک وقتی توله است، توسط یک بومی سرخ‌پوست گرفتار می‌شود و در ازای غذا و سرپناهی به خدمت او درمی‌آید. هنوز سپیددندان کاملاً اهلی نشده است، زیرا خوی گرگی وی دائماً توسط همنوعان رقیبش به مبارزه خوانده می‌شود... 

جک لندن در این رمان به مسائل اخلاقی و تقابل وحشی‌گری و تمدن انسانی می‌پردازد. او در پایان این کتاب، همصدا با داروین که در کنار نیچه، مارکس، برگسون و کنت، بیشترین تأثیر‌ها را بر وی داشت، این عبارت را می‌آورد: «قانونی که او آموخته بود، عبارت بود از اطاعت از قوی‌تر و زورگویی به ضعیف‌تر.»

 

۲

اندوه جنگ/ بائو نینه/ افق

 

جنگ ویتنام از عجیب‌ترین جنگهای تاریخ معاصر بوده است که در آن لشگر عظیم آمریکا در باتلاقی گیر افتاد و نتواتست پیروز از میدان جنگ بیرون آید. آمریکائیان هنوز هم مزه تلخ جنگ ویتنام را نتوانسته‌اند فراموش کنند. در این سال‌ها که از آن می‌گذرد داستان‌ها و فیلمهای فراوانی روایتگر آن بوده‌اند و آنهم از سوی لشگر متخاصم یعنی آمریکا. 

اندوه جنگ، شاید تک نگاره جهانی جنگ ویتنام باشد از نگاه ویتنامی‌ها. بائونینه نویسنده ویتنامی این کتاب، یکی از ۱۰ بازمانده یک گروه ۵۰۰نفره است که در سال ۱۹۶۹به جنگ اعزام شدند و بعد از جنگ دریافت‌ها و اتفاقاتی را که برایش رخ داد در قالب رمان مکتوب کرد ه است. 

کتاب درباره عشق در دوره جنگ است، کتابی با روایت غیرخطی. کوین، سرباز ویتنام شمالی، از دست رفتن عشق و معصومیت‌اش در جنگ ویتنام و تشویش و اندوهش را در خاطرات جنگ بازگو می‌کند. 

 

۳

آخرین پدرخوانده/ ماریو پوزو/ افق

 

داستان حضور مافیا در مناسبات اجتماعی و فساد دستگاه‌ها درارتباط داشتن با این گروه‌ها، یکی از بحث برانگیز‌ترین مسائل دنیای سیاست است. تا کنون در داستان‌ها و فیلمهای بسیاری به این موضوع پرداخته شده که مهم‌ترین فیلم در این عرصه را باید فیلم «پدرخوانده» ی فورد کاپولا دانست. این فیلم از رمانی به همین نام، اقتباس شده و نویسنده رمان، فیلمنامه این فیلم را نگاشته است. ماریو پوزو نویسنده آمریکایی سیسیلی‌الاصل و خالق پدرخوانده با نوشتن این داستان به نقد جامعه آمریکا پرداخته است. او در رمان «آخرین پدرخوانده» هم‌‌ همان راه را ادامه داده است؛ با این تفاوت که نگاه پوزو در این رمان وسیع‌تر و واقع بینانه‌تر است. 

آخرین پدر خوانده، داستان انسانهایی است که در دنیای مدرن به فصای سنتی و خانوادگی خویش وفادارند و به احترام، کار، سادگی و شرف ایمان دارند و بر پایه آن نظمی را بنا نهاده‌اند که هرکس از آن تخطی کند سزای خیانت خود را می‌بیند. 

 

۴

جاده/ کورک مک کارتی/ علم

 

تلاش پدر و پسری برای زنده ماندن؛ آن‌ها می‌خواهند از شرق آمریکا به غرب بروند. تنها به این امید که شرایط زیستن در آن‌جا مناسب باشد. اما همهٔ آن‌چه که تمدن انسانی نامیده می‌شود، بر اثر یک فاجعهٔ عظیم‌ از بین رفته است... 

جاده، رمان آخرالزمانی است. «کورمک مک کارتی» نویسنده ۷۷ ساله‌ای که در دنیای ادبیات امروز، معروف به سیاه نمایی و تلخ اندیشی درباره جامعه کنونی آمریکا شده است، نیز اینک در «جاده» همچون بسیاری دیگر از نویسندگان و سینماگران غربی و آمریکایی در جریان حاکم تفکر امروز غرب، به آخرالزمان رسیده است. 

رمان «جاده» تاکنون چند جایزه معتبر بین المللی از جمله جایزه پولیتزر سال ۲۰۰۷ میلادی را برای نویسنده‌اش به ارمغان آورده و از کتاب‌های پرفروش سال‌های اخیر محسوب می‌شود. 

 

۵

دره گل سرخ/ آسترید لیندگرن/ سوره مهر

 

«در زندگی کارهایی وجود دارند که آدم مجبور به انجام دادن آنهاست، حتی اگر خطرناک باشند. چون اگر آدم آن کار‌ها را انجام ندهد، دیگر انسان نیست، بلکه فقط یک حیوان پست و بی‌ارزش است». 

 «کارل» پسر بچه‌ای معلول و بیمار است که علت بیماری‌اش را نمی‌دانیم. نام خانوادگیش «شیردل» است اما او هرگز خود را شجاع و پردل و جرات نمی‌داند. از نظر «کارل» شجاع‌ترین فرد خانواده، برادرش «یوناتان» است؛ برادری زیبا و خوش قد و قامت و نیک منظر. یوناتان سنگ صبور برادر است در سختی‌ها و لحظات طاقت فرسای بیماری. در یکی از گفتگوهای برادرانه، یوناتان خبر از دنیایی دیگر می‌دهد. دنیای بعد از مرگ، دنیایی که نامش «نانگیلا» ست. به گفته یوناتان، نانگیلا جهانی است تهی از درد و رنج و بیماری و پر از سرخوشی و زیبایی... 

بعد از مدتی یوناتان در آتش سوزی و کارل در اثر مریضی جان خود را از دست می‌دهند و در دره آلبالو در نانگیلیا با یکدیگر ملاقات می‌کنند. در این سرزمین لباس‌ها و نحوه زندگی مردم مثل قرون وسطی است. یوناتان و کارل تصمیم دارند به مردم دره گل سرخ کمک کنند تا از دست تنگیل و اژدهای او کاتلا رهایی یابند و ماجراهای آن‌ها در این سرزمین افسانه‌ای شروع می‌شود. نبرد نیکی و بدی.... 

این رمان آکنده از مفاهیمی همچون عشق، محبت، شجاعت، مبارزه با پلیدی‌ها است و نویسنده با خلاقیت اعجاب انگیز و پر احساس دنیای پس از مرگ را برای نوجوانان بیان کرده است. 

 

۶

دنیای سوفی/ یوستین گوردر/ هرمس

 

«... ولی همه مردم فیلسوف نمی‌شوند. اکثر مردم به دلایل مختلفی به این نتیجه می‌رسند که تحیر از حیات فقط تلف کردن وقت است.» 

تاریخ فلسفه غرب به روایت داستان. شناساندن اندیشه‌های ارسطو، سقراط، افلاطون، دکارت، کانت و... به زبان ساده. نامه‌های یک نا‌شناس به «سوفی»، دختری که در نروژ زندگی می‌کند. گوردر در این رمان داستان تازه‌ای نگفته است اما توانسته است داستانهای گفته شده را به شیوهٔ تازه‌ای بازگو کند. ساده و روان، آنچنانکه همه بفه‌مند و تا حد توانشان خوشه چینند. فلسفی اندیشیدن دغدغه گوردر در این رمان است. آموزش دختر و یا پسری از کودکی و نوجوانی برای اندیشیدن و اندیشمندانه زیستن. او به «سوفی»‌ها می‌آموزد که به اصل‌ها بیندیشند و نه به فرع‌ها. 

 

۷

شازده کوچولو/ اگزوپری/ قدیانی

 

«شازده کوچولو پرسید: تو که هستی؟ چه خوشگلی! روباه گفت: من روباه هستم. شازده کوچولو به او تکلیف کرد که بیا با من بازی کن. من آنقدر غصه به دل دارم که نگو. روباه گفت من نمی‌توانم با تو بازی کنم. مرا اهلی نکرده‌اند. شازده کوچولو آهی کشید و گفت: ببخش! اما پس از کمی تأمل باز گفت: اهلی کردن یعنی چه؟ روباه گفت: اهلی کردن چیز بسیار فراموش شده‌ای است یعنی علاقه ایجادکردن. «

در این داستان کودکی که از سیارکی به نام ب۶۱۲ آمده، و پرسشگر سؤالات بسیاری از آدم‌ها و کار‌هایشان است. در نگاه اول کتاب را برای کودکان می‌یابی اما با کمی دقت بیشتر می‌فهمی که شازده کوچولو داستان فلسفی آدم بزرگ هاست برای کودکان. یافتن معنای ادبیات رفتاری دنیای بزرگسالان است. در این داستان اگزوپری به شیوه‌ای سوررئالیستی به بیان فلسفه خود از دوست داشتن و عشق و هستی می‌پردازد. 

 

۸

فضیلت‌های ناچیز/ ناتالیا گینزبورگ/ هرمس

 

«فضیلت‌های ناچیز» رمان نیست؛ مجموعه داستان هم نیست. بهتر است بگوییم نوشته‌هایی است از یک داستان نویس. برداشت‌هایی است از وقایع روزمره زندگی. گینز بورک، نویسنده ایتالیایی، دارای نثری ساده، صریح و گهگاه با لهنی حزن آلود است که خواننده را از طریق توصیف وقایع روزمره به آن سوی حقایق تلخ می‌کشاند. در این کتاب هم او قصد دارد از حوادث ساده و‌گاه پیش پا افتاده، تصاویری چند لایه بیافریند و مخاطب را با خود به یک سفر درون انسانی ببرد. 

 «در چیزهایی که می‌نویسیم، به طور مداوم خاطرات گذشته‌مان سر بر می‌آورد. صدای خودِ ما مدام طنین می‌اندازد و موفق نمی‌شویم به سکوت وادارش کنیم.» 

 

۹

فار‌‌نهایت ۴۵۱ / ری بردبری/ سبزان

 

داستان در جهانی اتفاق می‌افتد که خواندن یا داشتن کتاب جنایتی بزرگ محسوب می‌شود، 
این مشخصات جامعهای در فضای جنگ سرد است که تحت ستم یک نظام سیاسی تمامیت ‌خواه است و شهروندانش را افرادی 
مجهولالهویه و نابالغ تشکیل می‌دهندکه اسیر سانسور و کنترل فکر هستند. قرصهای شادی بخش و داروهای مسکن و خوابآور
که نسیانآور نیز هستند با صفحههای بزرگ ویدیویی بر دیوارهای منازل هرگونه دغدغهای
را برطرف می‌کنند. آزاداندیشی در این جهان ممنوع و خطرناک است زیرا تعادل جامعه را
 مختل و اشخاص را ضداجتماع بار می‌آورد. کتاب و هرچه خواندنی است عامل اصلی این
انحراف شناخته می‌شود. مسؤلیت بازیابی و سوزاندن کتابهای باقیمانده در این نظام
 به عهده آتشنشانی است. از آنجاییکه خانههای این شهر تخیلی ضدآتشند، کتابهای 
یافته را در‌‌ همان محل اختفا به آتش می‌کشند. برای کشف محل اختفای کتاب از یک سگ
مکانیکی استفاده می‌کنند که پس از یافتن کتاب صاحب آن را که دشمن امنیت ملی نامیده
میشود، تعقیب کرده و به قتل می‌رساند. اونیفورم و کلاه مأموران آتشنشانی به نشان
 «سمندر» یا «آتشپرست» مزین است؛ این خزنده از دوران باستان نماد زندگی در آتش بوده
است. 

مونتاگ آتشنشانی است که از کار خود لذت می‌برد. کار او سوزاندن کتابهای ممنوع
است و از قضای روزگار تمام کتاب‌ها ممنوع هستند. اما یک باری که با «کله ریس مک کله لن» 
 ملاقات می‌کند به او می‌فهماند که زندگیاش آنطور که فکر می‌کرده شاد نیست و این
برای مونتاگ سرآغاز شیدایی است... 

 

 

۱۰

موش‌ها و آدم‌ها/ جان اشتاین بک/ ماهی

 

جورج می‌لتون و لنی اسمال دو کارگر مهاجری هستند که در رکود بزرگ اقتصادی آمریکا با یکدیگر سفر می‌کنند. لنی مردی بسیار تنومند و بزرگ ولی با عقلی ناقص و کودک مانند است که عاشق ناز کردن موش‌ها، خرگوش‌ها و کلا چیزهای نرم و قشنگ است ولی چون عقلش نمی‌رسد آن‌ها را فشار می‌دهد و می‌کشد. ژرژ مراقب اوست و سعی می‌کند مانع از خرابکاری‌های او شود. آن‌ها می‌خواهند پول‌هایشان را جمع کنند تا یک مزرعه برای خودشان بخرند. 

کتاب «موش‌ها و آدم‌ها» کتابی ست تاثیرگذار که افراد فرودست و فقیری را به تصویر می‌کشد که در پی آرزوی آینده‌ای بهتر (که هیچ وقت تحقق پیدا نمی‌کند) به کارگری برای ثروتمندان جامعه مشغول می‌شوند. 

جان اشتاین بک، عنوان این رمان را از شعر معروف رابرت برنز (۱۷۹۶-۱۷۵۹) بزرگ‌ترین شاعر اسکاتلندی برگرفته است. آنجا که می‌گوید: «چه بسیار نقش‌های موش‌ها و آدم‌ها که نقش بر آب است.» 

 

۱۱

بازمانده روز/ کازوئو ایشی‌گورا/ نشر کارنامه

 

این یک داستان ساده و سرراست نیست؛ در واقع بافت پیچیده‌ای از چند لایه داستان است که هر کدام در تراز و زمان خاص خودشان جریان دارند، و خواننده داستان باید به آن‌ها توجه داشته باشد. 

لایه بالایی یا بیرونی سرگذشت مردی است به نام استیونز، که بیش از سی سال در خانه یکی از اشراف انگلستان به نام لرد دارلینگتن پیش خدمت بوده است و اکنون که بساط آن خانه برچیده شده دارد خاطراتش را به صورت یادداشت‌هایی که از یک سفر شش روزه به صفحات غرب انگلستان بازمانده است برای ما نقل می‌کند. خاطرات استیونز از دو نوع است: اول آنچه به خود او مربوط می‌شود، که داستان عشق ناکامی است که نه تنها به سرانجامی نرسیده، بلکه هرگز بر زبان هم نیامده است؛ و دوم رویدادهای مهمی است که در سرای لرد دارلینگتن زیر چشم نویسنده خاطرات می‌گذشته ولی نویسنده زیاد از آن‌ها سر در نمی‌آورده است. 

 این رویدادهای تاریخی مربوط‌اند به تلاش محافل اشرافی و محافظه کار انگلستان در سال‌های پس از جنگ جهانی اول برای کمک به نازی‌های آلمان و سپس آشتی دادن دولت انگلیس با آلمان هیتلری پیش از شروع جنگ جهانی دوم، و شکست این محافل پس از وقوع جنگ و پی آمدهای آن، از جمله برچیده شدن بساط امپراتوری و از میان رفتن طبقه‌ای که استیونز تمام عمرش را در خدمت آن گذرانده و معنای زندگی‌اش را در کیفیت اعلای این خدمت می‌دیده است. این لایۀ ضخیم دیگری است که در زیر لایه بیرونی داستان خوابیده و به واسطه لایه‌های نازک تری با آن جوش خورده است. 

کتاب در سال ۱۹۸۹ برنده جایزهٔ بوکر شد و فیلمی هم با بازی آنتونى هاپکینز توسط جیمز آیورى از روی آن ساخته شد. ایشی گورو اصالتا ژاپنی هستند اما از بچگی در انگلستان بزرگ شد و شاید به همین دلیل این قدر خوب توانست محیط اشرافی و سنتی آنجا را توصیف کند. 

 

۱۲

آرزوهای بزرگ/ چارلز دیکنز/ افق

 

رمانی است از چارلز دیکنز نویسنده شهیر انگلیسی که ابتدا به صورت داستان دنباله‌دار از دسامبر ۱۸۶۰ تا اوت ۱۸۶۱ میلادی در هفته‌نامه «سراسر سال» به چاپ رسید. وقایع این کتاب که به صورت خود زندگینامه از قول شخصیت اصلی داستان، کودکی یتیم موسوم به «پیپ» نگاشته شده‌است، از سال ۱۸۱۲، هنگامی که او هفت سال دارد تا زمستان ۱۸۴۰، اتفاق می‌افتد. آرزوهای بزرگ را می‌توان به نوعی زندگی‌نامه خودنوشت شخص دیکنز نیز دانست که همچون آثار دیگرش تجربیات تلخ و شیرین او از زندگی و مردم را نمایان می‌سازد. 

پیپ هفت ساله، زندگی محقر و فروتنانه‌ای را در کلبه‌ای در یک روستا، با خواهر بدخلق و سختگیرش و شوهر او «جو گارجری» که آهنگریست پرتوان اما مهربان و نرم‌خو، می‌گذراند. او هنگامی که به یک گورستان برای سرزدن به قبر مادر و پدرش می‌رود، به طور اتفاقی به یک زندانی فراری محکوم به اعمال شاقه به نام «آبل مگویچ» برمیخورد. آن زندانی داستانی ترسناک برای کودک سر و هم کرده و تهدیدش می‌کند تا نانی برای رفع گرسنگی و سوهانی برای رهاییش از غل و زنجیری که به دست و پایش بسته‌است، بیاورد و پیپ هم از روی ناچاری و هم از دل‌رحمی او را یاری می‌کند. مدتی بعد، پیپ توسط زنی می‌انسال و ثروتمند موسوم به «می‌س هاویشام» (یکی از استادانه‌ترین شخصیتهای خلق‌شده توسط دیکنز) اجیر می‌شود تا گهگاه برای همنشینی و سرگرم کردنش پیش او بیاید. هاویشام که روزگاری معشوقش او را در روز عروسی، بیرحمانه ترک گفته، از آن زمان به بعد به زنی دلسرد و انتقام‌جو بدل گشته‌است. او «استِلا»، دخترکی زیبا، اما گستاخ و مغرور را به فرزندی پذیرفته‌است تا به او بیاموزد که چگونه مرد‌ها را به بازی بگیرد و بدینگونه انتقام خود را توسط او از مردان بستاید. پیپ کوچک در آن خانه به استلا دل می‌بندد و تحت تاثیر آزردگی‌ها و توهین‌های او اولین آرزو‌هایش مبنی بر ترک زندگی محقر و روستایی و زیستن چون نجیب‌زادگان، در او نقش می‌بندد. 

در این بین، ولینعمت مرموزی پول لازم برای تعلیم و تربیت او را فراهم می‌آورد و قرار است که روزی از روز‌ها ثروت کلانی به دست بیاورد. پیپ که محیط محقری را که تاکنون در آن زیسته است به چشم حقارت می‌نگرد، روانه لندن می‌شود. آن وقت با ولینعمت نا‌شناس خود، که کسی جز آن محکوم فراری نیست، آشنا می‌شود. (این محکوم فراری را که به شکل مرد نیکوکاری درمیآید می‌توان با قهرمان معروف دیگری به نام ژان والژان، قهرمان بینوایان ویکتورهوگو مقایسه کرد)، و از پی این آشنایی، آرزوهای بزرگ برباد می‌رود... 

 

۱۳

نود و سه/ ویکتور هوگو/ دنیای نو

 

آخرین رمان ویکتور ماری هوگو، شاعر و نویسنده فرانسوی، که در ۱۸۷۳ انتشار یافت. «نود و سه» که اثر دوران پیری نیرومند و خستگیناپذیری است، نشان می‌دهد چگونه اسلوب‌ها و ضابطههایی که ویکتور هوگو برای خود داشت ‪ارتقاء یافتهاند و با این همه قدرت دراماتیک خود را از کف ندادهاند. اینجا دیگر خبری از معارضههای شدید نیکی و بدی نیست. حتی فتوت انسان هم در گرانمایه‌ترین جلوه‌هایش با خود تناقض پیدا می‌کند. ویکتور هوگو همیشه انسان را موجودی فطرتاً خوب می‌شمرد. بدی برایش محیط مألوفی نبود، بلکه تمایل سرنوشتسازی بود که انسان به شکلی مبهم با آن می‌ساخت، بار فاجعهآمیزی که می‌بایست، پس از تطهیر خود از راه رنج، از سر واکند. قهرمانهای دیوصفت رمانهای او، از هان ایسلندی گرفته تا کلود فرولو (نوتردام دوپاری) صرفاً بدان سبب مظاهر نیرویی جهانیاند که مثل هان ایسلندی، به خشونتی مطلق، یا مثل فرولو، با اندیشهای اهریمنی پیوند دارد. با این همه عدهای از قهرمان‌ها، مثل کازیمودو، ریختهای هیولایی را با صفای روح درمیآمیزند و چنین می‌نماید که مظاهر دردی فلسفیاند که دامنگیر انسان می‌شود و با آن مشتبه نمی‌گردد. به تدریج که هنر نویسنده استحکام بیشتری می‌یابد، تصویرهای محسوس بدی اندک اندک از میان می‌روند اما بدی، اگرچه دیگر تجسمی پیدا نمی‌کند، در کانون آثار داستانی او حضوری مسجل دارد. ‬‬‬‬‬‬‬‬

 «نود و سه» حماسه انقلاب فرانسه است. سه قهرمان اصلی داستان نمایانگر منش‌هایی با ارزش اخلاقی عظیماند. مارکی دو لانتناک از اشراف سالخوردهای است با خلق وخوی خشک و عبوس، که بر مسئولیتهایی که به گردن طبقه حاکمه است آگاهی دارد و این مسئولیت‌ها را به عهده می‌گیرد؛ سیموردن نماینده ملت و اشتیاق او به بازیافتن کرامت انسان بسیار زیاد است همین باعث می‌شود که نمایندگان کنوانسیون را برمیانگیزاند؛ گوون، برادرزاده مارکی و پسرخوانده سیموردن، نجیبزادهای است که به صفوف ملت پیوسته و تجسم کوشش بلندنظرانه در راه تجدید حیات است. یکدلی ژرفی این هر سه را به هم پیوند می‌دهد؛ اما این یکدلی نتایجی به بار نمی‌آورد. این سه، راههای واحدی به کار نمی‌برند... 

 

۱۴

داستان‌های کوتاه جهان/ احمد گلشیری/ عصر داستان

 

با مطالعه یک داستان با بینش فردی دیگر سهیم می‌شویم و ادراک او را از جهان هر چند اندک، می‌پذیریم. از این طریق، به دنیاهای تخیلیِ متفاوتِ بسیاری پا می‌گذاریم و در نتیجه درک ما از جهان وسیع‌تر و عمیق‌تر می‌گردد. مجموعه ۵ جلدی حاضر در نظر دارد به معرفی بهترین داستان‌های جهان بپردازد. تولستوی، گوگول، تورگِنِف، چخوف، داستایوفسکی، دو موپاسان، هاثورن، آلن پو، امبروس بیِرس، او هنری، استیون کِرین و گوستاو فلوبر از نویسندگان مشهور در این کتاب هستند که از آن‌ها به استادان کهن یا سنت گرایان نام برده می‌شود. 

گلشیری، مترجم این مجموعه، قبل از ورود به داستان هر یک از این غول‌های ادبیات قرن ۱۹ و ۲۰ میلادی به معرفی مختصر و مفید از این نویسندگان پرداخته و در ادامه یک یا چند اثر از آن‌ها را آورده است. داستان‌های «سه مرگ» و «مرگ ایوان ایلیچ» از تولستوی، «یادداشت‌های یک دیوانه» از گوگول، «یرمولای و زن آسیابان» از تورگِنِف، «دشمنان» از چخوف، «درخت کریسمس و عروسی» و «سربه زیر» از داستایوفسکی، «مهتاب» از دوموپاسان، «گودمن براون جوان» از هاثورن، «بشکه آمونتیلادو» از آلن پو، «بارتلی محرر» از ملویل، «پارکِر آندرسن فیلسوف» از بیِرس، «اتاقه مبله» از او هنری، «قایق بی‌بادبان» از کرِین و «ساده دل» از فلوبر داستان‌هایی هستند که در این کتاب از این نویسندگان برگزیده شده است. 

 

 

۱۵

لبهٔ تیغ/ سامرست موآم/ امیرکبیر

 

«لبهٔ تیغ سرگذشت جوانی ست که در جنگ جهانی اول یکی از دوستاش به خاطر او کشته می‌شود و این حادثه او را تکان می‌دهد و به جستجوی مسائل ابدی بر می‌انگیزد: خدا چیست؟ چرا درد وجود دارد؟ غرض از زندگی و مرگ چیست؟» لاری برای پیدا کردن خودش و جواب سوال‌های درونیش شروع به سفرهای زیادی می‌کند تا... 

 «درسی که شری گانشا به شاگردان خود می‌داد خیلی ساده بود. به آنهامی آموخت که ما همه بزرگ‌تر از آن هستیم که خود می‌دانیم. می‌گفت راه رهایی دانش است. می‌گفت شرط رستگاری ترک دنیاست. دست کشیدن از» خود «است. می‌گفت کاری که انسان بدون در نظر داشتن نفع خود انجام بدهد، فکر را صفا می‌دهد. می‌گفت وظیفه، فرصتی ست که به آدم بدهند تا بتواند» خود «رافراموش کند و با» نفس کل «یکی بشود.» 

 

 

۱۶

آبلوموف/ ایوان گنجاروف/ فرهنگ معاصر

 

این رمان روایتگر زندگی یک فئودال‌زاده روس به نام «ایلیا ایلیچ آبلوموف» است که به همراه خانواده‌اش در املاک پدری ساکن است. «آبلوموف» در روزگار جوانی در اداره‌یی دولتی استخدام می‌شود و تا زمان بازنشستگی در‌‌ همان منصب باقی می‌ماند. اگرچه سرشار است از آرزو‌ها و می‌داند که باید کارهای بسیاری را در زندگی‌اش انجام دهد؛ اما چنان کاهل، بی‌اراده و تن‌آساست که عمده اوقات خود را در بستر می‌گذراند. 

این رمان هجو اشراف قرن نوزدهم روسیه است که زندگی را با خمودگی سپری می‌کردند. گنجاروف قصد داشت آن‌ها را از خواب بیدار کند. بعد‌ها آبلوموف نام علمی حالت روانی آدمهایی شد که خموده و تنبل بودند. 

 «کیست که بتواند شعار نیرومند «به پیش» را به زبانی فریاد بزند که بر روح روسیان اثر کند؟ در سراسر خاک روسیه کمتر کسی یافت می‌شود که یارای کشیدن این فریاد نیروبخش را داشته باشد». 

 

۱۷

بینوایان/ ویکتور هوگو/ امیر کبیر

 

ژان وال ژان برای دزدیدن قرص نانی به زندان می‌افتد. فرارش از زندان محکومیتش را به نوزده سال افزایش می‌دهد. در ۴۵ سالگی از زندان آزاد می‌شود؛ هیچ کس سرپناهی به او نمی‌دهد. پرسان پرسان به منزل کشیش می‌رسد و شب را آنجا می‌ماند؛ از منزل کشیش وسایلی را می‌دزدد. دوباره دستگیر می‌شود ولی کشیش از او می‌گذرد. گذشت کشیش مسیر زندگیش را عوض می‌کند... 

ویکتور هوگو نویسنده شهیر فرانسوی در کتاب بینوایان به تشریح بی‌عدالتی‌های اجتماعی و فقر و فلاکت مردم محروم کشورش می‌پردازد،‌‌ همان عوامل و محرک‌های اجتماعی که منجر به انقلاب کبیر فرانسه شد. 

 غلامحسین مستعان، سالهای سال در پاریس زندگی کرده، تمام کوچه پس کوچه‌های آن را با ویژگی شهرتش می‌شناسد و همه آن‌ها را در پانوشتهای رمان آورده است و این ویژگی ترجمه او را خاص کرده است. 

 

۱۸

پدران و پسران/ ایوان تورگینیف/ امیر کبیر

 

دو دانشجو، ‌یوگنی بازاروف، ‌پزشک فردا، ‌و دوستش، ‌ آرکادی کیرسانوف، ‌پس از سه سال دوری از دهکده زادگاه خود، ‌به آن باز می‌گردند و حضورشان در میان خانواده سنتیشان ماجرای رمان را رقم می‌زند... 

 «پدران و پسران» داستان برخورد دو نسل از روسیهء قرن نوزده است. جوانانی که از تاریخ و سنت خود بریده و چشم به تفکر غربی و انسانی تری دارند و پیرانی که هنوز به اشرافی‌گری و اصالت روسی پایبندند. رمانی از ایوان سرگیویچ تورگینیف (۱۸۱۸-۱۸۸۳)، نویسنده روس، ‌ که در ۱۸۶۲ انتشار یافته است. این رمان شدید‌تر از دیگر آثار تورگینیف مناظراتی برانگیخت. 

 

 

۱۹

خوشه‌های خشم / جان اشتاین بک/ امیر کبیر

 

جاد پسر ارشد خانواده‌ای کشاورز است که در پی نزاع، کسی را به ضرب بیل کشته و بعد از سه سال حبس با دادن تعهد به دیدن خانواده‌اش می‌رود. او در راه با کشیشی به نام کیزی ـ که دیگر کشیش نیست ـ آشنا می‌شود. با رسیدن به خانه با حقیقت تلخی روبرو می‌شود. تراکتور و صنعت، زندگی اهالی و خانواده را به کل زیر و رو کرده و آن‌ها را آوارهٔ دیاری دیگر... 

خوشه‌های خشم در سال ۱۹۳۹ منتشر شد و زیاد به مذاق سرمایه داران و زمین داران آمریکا خوش نیامد. این کتاب برای مدتی در آمریکا ممنوع شد، ولی بدلیل حقیقت گویی و هم دردی با قشر پائین جامعه، جای خودش را باز کرد و خواننده‌های زیادی یافت. 

 

۲۰

جنایت و مکافات/ فئودور میخائیلوویچ داستایوسکی/ خوارزمی

 

این کتاب داستان دانشجویی به نام «راسکولْنیکُف» را روایت می‌کند که به خاطر اصول مرتکب قتل می‌شود. بنابر انگیزه‌های پیچیده‌ای که حتی خود او از تحلیلشان عاجز است؛ زن رباخواری را همراه با خواهرش که غیر منتظره به هنگام وقوع قتل در صحنه حاضر می‌شوند، می‌کشد و پس از قتل خود را ناتوان از خرج کردن پول و جواهراتی که برداشته می‌بیند و آن‌ها را پنهان می‌کند. بعد از چند روز بیماری و بستری شدن در خانه راسکولنیکف این تصور را که هر کس را که می‌بیند به او مظنون است و با این افکار کارش به جنون می‌رسد در این بین او عاشق سونیا دختری که به خاطر مشکلات مالی خانواده‌اش دست به تن‌فروشی زده بود می‌شود. داستایوسکی این رابطه را به نشانه مهر خداوندی به انسان خطاکار استفاده کرده است و‌‌ همان عشق، نیروی رستگاری بخش است. البته راسکولنیکف بعد از اقرار به گناه و زندان شدن در سیبری به این حقیقت رسید. 

مضمون و درون مایه کتاب تحلیل انگیزه‌های قتل و تأثیر قتل بر قاتل است که داستایوسکی مسئله رابطه میان خویشتن و جهان پیرامون و فرد و جامعه را در آن گنجانده است. 

جنایت و مکافات، داستانی روانکاوانه است که وقتی آن را می‌خوانی خود را در آینه راسکیلینکف می‌بینی و در تعلیق می‌مانی که به او برای این کارش حق دهی و یا علیه‌اش قیام کنی. 

داستایوسکی سه بار تلاش کرد تا این اثر را از زبان شخصیت اصلی داستان روایت کند؛ نخست به شکل یادداشت‌های روزانه شخصیت اصلی، سپس به شکل اعتراف او در برابر دادگاه و سرانجام به صورت خاطراتی که او به هنگام آزادی از زندان می‌نویسد ولی در ‌‌نهایت آن را به روایت ساده سوم شخص مفرد که قالب نهایی رمان بود نوشت. 

او این داستان را از ژانویه ۱۸۶۶ تا تابستان آن سال، در نشریه «روسکی وستنیک» به چاپ رسانید. 

 

 

۲۱

جنگ و صلح/ لئو نیکلایویچ تولستوی/ امیرکبیر‏‫‬‬‬‬‬

 

«به ‌هنگام عزیمت و در دقایق حساس زندگی، انسان‌هایی که توانایی بررسی ِ اعمال ِ خویش را دارند به اراده‌ای قوی دست می‌یابند.» 

تولستوی را پیامبر نویسندگان می‌دانند و آنهم به خاطر رمان جنگ و صلح‌اش. او در این رمان زندگی ملت روس را چندان کامل و بر زمینه‌ای با چنان علو و رغبت انسانی وصف کرده است که می‌توان یکی از زیبا‌ترین یادگارهای تاریخی تمدن اروپایی‌ برشمرد. تولستوی این رمان را در پنج سال نوشت و آن را در ۱۸۷۸ انتشارداد. 

داستان کتاب، شرح وقایع زندگی دو خانواده اشرافی باکونسکی و راستوف است، در متن رویدادهای بزرگ تاریخی آغاز سده نوزدهم؛ نبرد ۱۸۰۵-۱۸۰۶ اوسترلیتز و نبرد ۱۸۱۲-۱۸۱۳ بارادینو و حریق مسکو. 

لئو نیکلایویچ تولستوی نویسنده و فعال سیاسی اجتماعی روس، با نگاشتن رمان جنگ و صلح در دنیای ادبیات به قله‌ای رسیده است که نویسندگان دیگر برای رسیدن به آن، تلاش‌ها کردند. 

 

۲۲

دیوید کاپرفیلد/ چارلز دیکنز/ امیر کبیر

 

داستانی با فراز و نشیب فراوان. داستانی که گهگاه مزهٔ گس ناپدری را در کام مخاطب می‌ریزد و گاهی مزه شیرین رفتارهای دیوید کاپرفیلد شوخ و شنگ را. دیوید کاپرفیلد از دست ناپدری بداخلاقش می‌گریزد و این آغاز رمان دیکنز است. او از لندن می‌گریزد و پیاده به دور می‌رود و او که با حوادث بسیاری دست و پنجه نرم کرده است سرانجام، خسته و بی‌رمق، به خانهٔ ییلاقی عمه بتسی ترانوود می‌‌رسد، که زنی است با مزاج نامتعارف که هنگام تولد دیوید نسبت به او بی‌علاقه بود، چون دلش می‌‌خواست نوزاد، دختر باشد... 

 «دیوید کاپرفیلد» به دوران پختگی و کمال هنری چارلز دیکنز نویسنده شهیر انگلیسی تعلق دارد. حجم انتقاد صریح اجتماعی در این رمان کمتر از نوشته‌های دیگر او است. در اینجا توجه نویسنده بیشتر به ماجراهای خانگی و روحانی‌ است تا بی‌دادهای اجتماعی. هرچند با توجه به زندگی‌ خود نویسنده، همچنان در این رمان به مسائل روان‌شناختی از دید اجتماعی آشکارا توجه شده است. خفت‌های شخصیت «پیپ» در این رمان، فرازجویی‌هایش، بزرگ‌منشی‌های به خود بسته‌اش و نیز ترقی و تنزلش همه نمادهای اجتماعی قابل شناخت‌اند. دیکنز «دیوید کاپرفیلد» را از سایر کتاب‌های خود بر‌تر می‌دانست شاید از این رو که حوادث هیجان ‌انگیز و بسیاری از عناصر داستان برگرفته از رخدادهای زندگی خود او است و می‌توان گفت بیش از دیگر رمان‌های او، قالب اتوبیوگرافی دارد. شخصیت اصلی این داستان، دیوید کاپرفیلد، کودک مورد علاقه خود دیکنز نیز می‌باشد.

منبع :
www.rajanews.com